Lifelong Learning คือ?​ ทำไมคนเราต้องเรียนรู้ตลอดชีวิต?

‍

          ด้วยการพัฒนาของ AI ที่รวดเร็วในปัจจุบัน ทำให้เราต้องเตรียมพร้อมรับการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ทักษะ Lifelong Learning จึงเป็นกุญแจสำคัญที่จะช่วยให้เราปรับตัวได้ทันกับทุกความเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น แล้ว Lifelong Learning คืออะไร? มาทำความรู้จักและหาคำตอบไปพร้อมกันในบทความนี้

‍
Table Content

• Lifelong Learning คืออะไร?
• ทำไม Lifelong Learning ถึงสำคัญในยุค AI?
• ตัวอย่าง Lifelong Learning มีอะไรบ้าง?
• เทคนิคการเป็น Lifelong Learner ผู้เรียนตลอดชีวิต
• ประโยชน์ของทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิต

‍

Lifelong Learning คืออะไร?

          Lifelong Learning คือ ทักษะหรือแนวคิดเกี่ยวกับการเรียนรู้ด้วยตัวเองตลอดชีวิต หมายถึงการเปิดใจเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ด้วยตัวเอง โดยไม่จำกัดว่าการเรียนรู้จะต้องอยู่ในระบบการศึกษา แต่เราสามารถเรียนรู้พัฒนาทักษะจากสิ่งรอบตัวได้ตลอดในทุกช่วงวัย 

‍

ทำไม Lifelong Learning ถึงสำคัญในยุค AI?

          การพัฒนาของเทคโนโลยี AI ทำให้ความรู้ที่เราเคยเรียนมาหมดอายุและล้าสมัยเร็วขึ้น เนื่องจาก AI สามารถทำงานหลายอย่างแทนมนุษย์ได้ ทำให้การมีทักษะด้าน Human Skill อย่าง Lifelong Learning จึงเป็นสิ่งสำคัญ เพราะจะช่วยให้เราเร่งพัฒนาทักษะใหม่ๆ ได้ทันกับการเปลี่ยนแปลง

          จากข้อมูลในรายงาน Future of Jobs Survey ของ World Economic Forum 2023 ที่สำรวจ 800 บริษัทใน 45 ประเทศทั่วโลก พบว่าทักษะของคนทำงาน 44% จะถูก Disrupt ภายใน 5 ปีที่จะถึงนี้ และพนักงานจำนวน 6 ใน 10 จำเป็นต้องรับการ Training ก่อนปี 2027 นอกจากนี้บริษัทกว่า 30% จะให้ความสำคัญกับทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong Learning) มากขึ้น

          ในขณะเดียวกันสถิติจาก HTF Market Intelligence คาดการณ์ว่าตลาดการเรียนรู้ตลอดชีวิตทั่วโลกก็มีแนวโน้มเติบโตอย่างมาก คาดว่าจะเพิ่มขึ้นถึง 990 พันล้านดอลลาร์สหรัฐภายในปี 2030

          จะเห็นได้ว่าการเรียนรู้ตลอดชีวิต จะเป็นกุญแจสำคัญในการเพิ่มขีดความสามารถการแข่งขันในตลาดแรงงาน คนทำงานที่มีทักษะ Lifelong Learning จะมีความน่าสนใจในสายตานายจ้างมากกว่า ด้วยความสามารถในการปรับตัวและพัฒนาตนเองอยู่ตลอด จะช่วยให้บริษัทตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงได้เป็นอย่างดี ทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิต จึงไม่ใช่แค่ทางเลือก แต่เป็นสิ่งจำเป็นที่ทุกคนควรให้ความสำคัญ

‍

ตัวอย่าง Lifelong Learning มีอะไรบ้าง?

          ด้วยข้อจำกัดเรื่องเวลาของคนวัยทำงาน ทำให้การเข้าเรียนในระบบศึกษาอีกครั้งเป็นเรื่องยาก การเรียนรู้ตลอดชีวิตจึงเป็นตัวช่วยสำคัญในการทลายข้อจำกัดนี้ เพราะทุกกิจกรรมในชีวิตประจำวัน ล้วนเป็นโอกาสการเรียนรู้ที่อยู่รอบตัวเรา

          แล้วกิจกรรมอะไรบ้างที่เป็น Lifelong Learning? คำถามนี้คงมีคำตอบที่หลากหลายและขึ้นอยู่กับความสนใจของแต่ละคน เรามาลองดูตัวอย่าง Lifelong Learning ที่น่าสนใจกัน

การเรียนออนไลน์

          การเรียนออนไลน์เป็นหนึ่งในกิจกรรมที่สำคัญของ Lifelong Learning เพราะเราสามารถเรียนรู้ได้ทุกที่ ทุกเวลาตามความสะดวก โดยไม่มีข้อจำกัดเรื่องเวลาและสถานที่ ถือเป็นการเรียนรู้ที่มีความยืดหยุ่นเป็นอย่างมาก

          นอกจากนี้ด้วยความสะดวกของอินเทอร์เน็ต ทำให้เรามีโอกาสเข้าถึงเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญทั่วโลกได้อย่างไร้พรมแดน ช่วยให้เราสามารถพัฒนาทักษะใหม่ๆ หรืออัปเดตความรู้ที่มีอยู่ ได้ตามความสนใจและตามจังหวะเวลาของตนเอง

การอ่านหนังสือและฟัง Podcast

          การอ่านหนังสือหรือการฟัง Podcast เป็นการเรียนรู้ที่ทำได้ง่ายๆ ในเวลาว่าง การอ่านหนังสือจะช่วยเสริมสร้างความรู้ใหม่ๆ จากประสบการณ์และเรื่องเล่าจากผู้เชี่ยวชาญด้านต่างๆ ทำให้เราได้เรียนรู้จากมุมมองที่หลากหลาย

          ในขณะเดียวกันการเลือกฟัง Podcast ช่วยให้เราได้รับฟังแนวคิดใหม่ๆ โดยไม่จำเป็นต้องอ่านเองทั้งหมด เป็นกิจกรรมที่สามารถเปิดฟังคลอไปในระหว่างวันควบคู่ไปกับการทำกิจกรรมอื่นๆ ได้อย่างเพลิดเพลิน

การเข้าร่วมสัมมนาและเวิร์กชอป

          การเข้าร่วมสัมมนาและเวิร์กชอป จะช่วยเปิดโอกาสให้เราได้เรียนรู้ประสบการณ์ตรงจากผู้มีความรู้ความสามารถท่านอื่นๆ เพื่อพัฒนาทักษะเชิงลึกจากการพูดคุยโดยตรง และการฝึกปฏิบัติจริง ทำให้เราสามารถนำความรู้ใหม่ๆ กลับมาใช้ในการทำงานและชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

การเข้าร่วมกลุ่มหรือชุมชน

           การเข้าร่วมกลุ่มหรือชุมชนในสายอาชีพหรือสิ่งที่เราสนใจ จะช่วยให้เราได้แบ่งปันประสบการณ์ร่วมกับผู้ที่มีความสนใจเหมือนกัน ทำให้เกิดการสร้างองค์ความรู้ การแลกเปลี่ยนมุมมอง และการอัปเดตองค์ความรู้อย่างต่อเนื่อง

การเรียนรู้จากการทำงานจริง

          การประยุกต์สิ่งที่ได้เรียนรู้รอบตัวไปลองผิดลองถูกกับการทำงานจริง จะเป็นการสั่งสมประสบการณ์ ให้เกิดความช่ำชองในทักษะนั้นๆ นอกจากนี้เรายังสามารถเรียนรู้จากปัญหาการทำงานที่เกิดขึ้นได้ โดยอาศัยการเรียนรู้ทักษะใหม่ๆ เพื่อนำมาพลิกแพลงแก้ปัญหาอย่างต่อเนื่อง จนทำให้เกิดทักษะการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ

‍

          การเลือกรูปแบบการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับการดำเนินชีวิต จะช่วยให้เราเรียนรู้ได้อย่างยืดหยุ่นและต่อเนื่อง โดยไม่รู้สึกว่าเป็นเรื่องยากเกินจะทำในทุกวัน ทำให้มั่นใจได้ว่าเราจะสามารถพัฒนาตัวเองได้อยู่เสมอ ไม่ว่าจะเป็นด้านการทำงาน การใช้ชีวิต หรือด้านอื่นๆ ที่ต้องการ

‍

เทคนิคการเป็น Lifelong Learner ผู้เรียนตลอดชีวิต

          ถึงแม้ว่าโอกาสในการเรียนรู้จะมีอยู่รอบตัวเรา แต่ความท้าทายคือการทำอย่างไรให้เราสามารถเรียนรู้ได้ง่ายๆ และต่อเนื่อง ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนหรือทำอะไร เพราะการเรียนรู้ไม่จำเป็นต้องจำกัดอยู่ที่การนั่งเรียนเพียงอย่างเดียวเท่านั้น

          เพื่อให้เราสามารถเรียนรู้ได้ตลอดชีวิตและปรับใช้ความรู้ในชีวิตประจำวันได้ 4LifelongLearning มีเทคนิคที่จะช่วยให้คุณประสบความสำเร็จในการเป็น Lifelong Learner มาฝากดังนี้ 
‍

การอ่านหนังสืออย่างมีกลยุทธ์

          การอ่านหนังสือช่วยให้เราพัฒนาตนเองให้เป็น Lifelong Learner ผู้เรียนรู้ตลอดชีวิตได้ง่ายๆ เริ่มด้วยการตั้งเป้าหมายการอ่านก่อน เช่น กำหนดจำนวนหนังสือที่จะอ่านต่อปี และจดบันทึกสิ่งที่ได้เรียนรู้จากการอ่านทุกครั้ง เพื่อเป็นการทบทวนและสามารถนำสิ่งที่ได้เรียนรู้นี้ไปปรับใช้ต่อได้

‍ตั้งเป้าหมายการเรียนรู้

          การเรียนรู้ที่ดีควรเริ่มจากการกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน เช่น ต้องการฝึกทักษะใหม่ๆ จากนั้นให้เราแบ่งเป้าหมายใหญ่นั้นเป็นขั้นตอนย่อยๆ โดยอาจแบ่งตามเวลา เนื้อหา หรือระดับความยาก เพื่อให้ง่ายต่อการติดตามและสร้างแรงจูงใจในการพัฒนาอย่างต่อเนื่องด้วย‍

ฝึกการฟังอย่างตั้งใจ 

          การฟังเป็นอีกเทคนิคในการเรียนรู้ตลอดชีวิตเช่นกัน เราสามารถเริ่มฝึกจากการฟังโดยไม่ขัดจังหวะ โฟกัสทั้งเนื้อหาและความรู้สึกอย่างตั้งใจ สังเกตน้ำเสียงและอารมณ์ พร้อมจดโน้ตสั้นๆ เพื่อช่วยในการจำ และการทำความเข้าใจเนื้อหา หรืออาจลองถามคำถามเพื่อยืนยันความเข้าใจ การฝึกแบบนี้จะช่วยพัฒนาทักษะการสื่อสารด้วย 

สะท้อนการเรียนรู้ของตนเอง

          ลองทบทวนและจดบันทึกสิ่งที่ได้เรียนรู้ทุกครั้ง ว่าสิ่งเหล่านั้นช่วยพัฒนาตนเองอย่างไร และเพื่อให้เราเข้าใจตัวเองมากขึ้น การสะท้อนผลลัพธ์จากสิ่งที่เราได้เรียนรู้ จะช่วยให้เราเห็นการเปลี่ยนแปลงและการเติบโตของเราอย่างชัดเจน

ฝึกเป็นนักตั้งคำถามตัวยง

          การสร้างนิสัยในการตั้งคำถาม จะช่วยเปิดมุมมองใหม่ๆ และส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้ตลอดชีวิตเริ่มจากลองตั้งคำถามเวลาเจอปัญหาหรือข้อมูลใหม่ๆ และอย่ากลัวที่จะถามผู้รู้เมื่อไม่เข้าใจ การฝึกตั้งคำถามเป็นเทคนิคหนึ่งที่ช่วยให้เราเข้าใจสิ่งต่างๆ ได้ดีและลึกซึ้งยิ่งขึ้น      

‍

          จะเห็นได้ว่านอกจากการปรับไลฟ์สไตล์ให้เอื้อต่อการเกิดการเรียนรู้ตลอดชีวิตแล้ว การปรับมุมมองต่อสิ่งต่างๆ รอบตัวเพื่อเป็น Lifelong Learner ก็สำคัญไม่แพ้กัน นิยามของคำว่าการเรียนรู้ที่ไม่ได้เท่ากับเรื่องที่ยากหรือหนักอีกต่อไป จะสามารถทำให้เราเรียนรู้ได้อย่างต่อเนื่องและยั่งยืนในทุกช่วงชีวิต

‍

ประโยชน์ของทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิต‍

          ทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิตไม่เพียงแต่จะช่วยให้เราปรับตัวได้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วในโลกยุคปัจจุบันเท่านั้น แต่ยังช่วยเสริมคุณภาพชีวิตในหลายๆ ด้าน จะมีอะไรบ้าง? เราจะมาดูถึงประโยชน์ของทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิตกัน

เสริมสร้างความมั่นใจในตนเอง

          การเรียนรู้และพัฒนาทักษะใหม่ๆ อย่างสม่ำเสมอ จะช่วยเพิ่มความชำนาญ ทำให้เราคิดได้อย่างเฉียบคม มีความรู้ที่ทันสมัยและสามารถปรับตัวเข้ากับสังคมได้ดี ส่งผลให้เรามั่นใจมากขึ้นทั้งในด้านการทำงานและชีวิตส่วนตัว อีกทั้งยังช่วยเสริมสร้างคุณค่าในตัวเอง

เพิ่มโอกาสในการทำงาน

          การมีความรู้ใหม่ๆ จากทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิต ช่วยให้เราพร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงและเทคโนโลยีใหม่ๆ ได้ตลอดเวลา นอกจากจะแสดงถึงความตั้งใจในการพัฒนาตัวเองแล้ว ยังทำให้เราสามารถแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าในการทำงานจริง ส่งเสริมให้เราก้าวหน้าในสายอาชีพและเป็นที่ต้องการของตลาดแรงงาน

เพิ่มคุณภาพชีวิต

          การเรียนรู้ในสิ่งที่เราสนใจจะช่วยเติมเต็มความหมายชีวิต และทำให้เราเห็นเป้าหมายชัดเจนยิ่งขึ้น นอกจากนี้การเรียนรู้ตลอดชีวิตจะช่วยเปิดโอกาสให้เราได้พบผู้คนใหม่ๆ และขยายเครือข่ายทางสังคม ซึ่งส่งผลดีต่อสุขภาพจิตและเพิ่มความสุขในชีวิต

ส่งเสริมสุขภาพสมองให้แข็งแรง

          การเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ อย่างต่อเนื่อง จะช่วยกระตุ้นการทำงานของสมอง ทำให้เซลล์สมองแข็งแรงและมีความยืดหยุ่น รวมไปถึงสมองที่ผ่านการเรียนรู้และฝึกฝนอยู่เสมอ จะสามารถเชื่อมโยงข้อมูลและประมวลผลได้ดียิ่งขึ้น เป็นการรักษาประสิทธิภาพการทำงานของสมองในระยะยาว

          นอกจากนี้ การเรียนรู้ตลอดชีวิตยังมีส่วนช่วยป้องกันโรคสมองเสื่อมและอัลไซเมอร์ในผู้สูงอายุได้ เพราะสมองจะคงไว้ซึ่งความกระฉับกระเฉง

‍

          โดยสรุปแล้ว Lifelong Learning คือ ทักษะที่จะยิ่งมีความสำคัญมากขึ้นในอนาคต เพราะนอกจากจะช่วยให้ปรับตัวอยู่รอดในยุค AI ที่โลกมีความผันผวนแล้ว ยังช่วยเพิ่มโอกาสในการทำงาน เสริมสร้างความมั่นใจ ส่งผลดีต่อสุขภาพสมอง และเพิ่มคุณภาพชีวิตในระยะยาว

          ท้ายนี้ หากคุณต้องการที่จะเปลี่ยนทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิตที่มีอยู่ในชีวิตประจำวัน ให้สามารถนำไปใช้ในการทำงานจริงได้ Micro-Credentials เป็นอีกหนึ่งทางเลือก ที่สามารถพิสูจน์ทักษะของคุณผ่านกระบวนการรับรองจากผู้เชี่ยวชาญ ที่จะช่วยให้ทักษะของคุณมีความน่าเชื่อถือ สร้างรากฐานทักษะการทำงานที่ดี และสามารถเติบโตต่อยอดในสายอาชีพของคุณได้ตลอดชีวิต

‍

อ้างอิงเนื้อหา

• 10 Habits of a Lifelong Learner - Pointloma.edu
• Future of Jobs Report 2023 - Weforum.org
• “Lifelong learning” เรียนรู้ตลอดชีวิต: ทักษะที่ต้องมี ในโลกที่หมุนเร็ว - Bot.or.th
• The Importance of Lifelong Learning for Professional Development - Astoncarter.com‍
• What Does the Future Hold for Lifelong Learning? - Aacsb.edu

Content Update: 17 August 2024